Kulturka

Piekło weszło do raju

W dniu wybuchu drugiej wojny światowej miałem siedem lat i cztery
miesiące, i mieszkałem w Jasieniu nad Łomnicą. Mój (o austriackim
rodowodzie) ojciec, legionista Komendanta Józefa Piłsudskiego, był w
Jasieniu leśniczym, a moja mama, nauczycielka, była córką ukraińskiego
popa, dzięki czemu, prawdopodobnie, nie podzieliłem losu mojego
rówieśnika z sąsiedniego leśnictwa. ''Piekło weszło do raju'' oraz
poprzedzająca je ''Złota trąbka'' stanowią całość tej, w dużym stopniu
autobiograficznej powieści, której akcja osadzona jest w latach 1939 i
1941 na polskich kresach.
Bogdan Loebl
''Ta książka, głęboko prawdziwa, nie ma nic wspólnego z publicystyką.
Pozostaje świetną literaturą. Loebl pokazuje także, jak rozwiać
uprzedzenia funkcjonujące w konkretnym, człowieczym wymiarze. Ideologie
i polityczne idiosynkrazje nie zabijają, czynią to zawsze konkretne
jednostki, choćby i zrzeszone w rozmaitych organizacjach. A zatem także
i o przerażającej zgodzie człowieka na okrucieństwo jest ta powieść''.
Jarosław Klejnocki, POLITYKA
''W tej pięknej i posępnej balladzie zwracają na siebie główną uwagę
trzy wątki. Pierwszy - wątek Kaina i Abla. Historia bratniego
sąsiedztwa, które kończy się zbrodnią. Drugi wątek przywołuje casus
Małego Księcia. Całe zło świata nie znajduje żadnego dialogu, żadnego
porozumienia z dziecięcą czystością sumienia i intencji. I w końcu wątek
złotej trąbki. Czy koresponduje on ze złotym rogiem? Tak, jakaś analogia
istnieje''.
Leszek Żuliński, TWÓRCZOŚĆ
''Smak prozy, która wyrosła na podglebiu własnych, intensywnych przeżyć
jest nie do podrobienia. Autor potwierdził wyraźną autobiograficzność
swej prozy, która wzięła się z chęci odtworzenia dzieciństwa spędzonego
na pograniczu polsko-ukraińskim. Umierają ostatni świadkowie tego
wspólnego bytowania wielu narodowości w przestrzeni pomówień, żalu i
wrogości, a więc każdy głos biorący się z autentycznego przeżycia staje
się ważny i na wagę złota''.
Karol Maliszewski, RUTA
''W swym oryginalnym, językowym kształcie powieść ta przypomina
opowiadania dawnych mieszkańców kresowego świata : Brunona Schulza,
Zygmunta Haupta i Leopolda Buczkowskiego. Książkę tę trzeba koniecznie
przeczytać''.
Magdalena Rabizo-Birek, FRAZA

• author: Bogdan Loebl