Kulturka

Psychologia twórczości plastycznej

Książka ?Psychologia twórczości plastycznej? jest pierwszą pozycją
naukową z tego zakresu w Polsce. Zbudowana jest z trzech części: część I
obejmuje teoretyczne podstawy twórczości plastycznej w świetle głównych
nurtów psychologii XX w. i teorii psychopatologicznej, psychoanalizy i
psychologii głębi, psychologii poznawczej, humanistycznej i
interakcyjnej.
Autor wychodzi z założenia, że każda z wymienionych teorii wyjaśnia w
jakimś stopniu istotę i mechanizmy procesu twórczego, uwarunkowania
osobowościowe i społeczne, ale ani jedna z nich nie może pretendować do
miana teorii uniwersalnej.
Część I-szą kończy prezentacja stanowiska holistycznego (teorii
interakcyjnej), traktowanego jako hipotetyczna podstawa do dalszych
badań.
Część II-ga to efekt 30-letnich badań empirycznych, prowadzonych
osobiści przez autora, obejmujących fazy i etapy rozwoju twórczości
plastycznej dzieci i młodzieży, zjawisko kryzysu w okresie
fizjoplastyki, próby przezwyciężenia tych zahamowań, a także analizę
typologiczną procesu twórczego. Łącznie autor przebadał ponad 25 tysięcy
wytworów dzieci od 2 r.ż., młodzieży do 20 r.ż.
Część III-cia to analiza podstawowych funkcji twórczości plastycznej w
ujęciu człowieka (edukacyjnej, projekcyjnej, terapeutycznej).
Całość ilustrowana przykładami reprodukcji dzieł sztuki i prac dzieci i
młodzieży. Podejście teoretyczne, badania eksperymentalne czynią z tej
monografii pracy oryginalną dla nauki, a także ważną dla praktyki
pedagogicznej.
Praca oparta jest na realizacji własnego wieloletniego programu
badawczego (30 lat). Było to możliwe dzięki profesjonalnemu
przygotowaniu Autora w dziedzinie psychologii i plastyki. Badania i
analiza materiałów empirycznych pochłonęły przez te 30 lat tysiące
godzin. Była to praca oparta na samosterowności i realizacji własnej
pasji poznawczej, bez jakiegokolwiek wsparcia finansowego ze strony
uczelni, czy sponsorów prywatnych.
Oddajemy do Państwa rąk książkę, niemającą jak dotąd pierwowzoru w
literaturze psychologicznej w takim jak ta zakresie, jest autorską próbą
dyskusji z czytelnikami. Ambicją autora nie było opracowanie podręcznika
w ujęciu encyklopedycznym lub wyczerpująco przybliżającego szczegółowe
opracowania związane z psychologią twórczości artystycznej. Publikacja
jest wykładnią nie tylko wiedzy, doświadczenia osobistego, lecz także
przyjętego systemu wartości. Takie nastawienie pozwalało autorowi na
wybiórcze traktowanie materiału historycznego (dzieł sztuki) oraz wielu
opracowań naukowych. Przedstawione w książce rozważania o twórczości
plastycznej posłużą wielu psychologom jako materiał do refleksji, a
plastykom przybliżą wiedzę psychologiczną na temat tej dziedziny
twórczości. Ten ostatni cel wpłynął w znacznym stopniu na sposób
prezentacji zagadnień z nią związanych. Autor unikał recept, komplikacji

author: Stanisław Leon Popek