Kulturka

Pegaz zdębiał

W odróżnieniu od wielkiego klasyka w dziedzinie humorystyki purenonsensownej, Juliana Tuwima, który w swoim wiekopomnym dziele Pegaz dęba skatalogował zabawy literackie istniejące od stuleci, Stanisław Barańczak tworzy zabawy coraz to nowe, a jeśli nawet korzysta ze starych wzorów ? po mistrzowsku je przekształca. Oto bierze na przykład tekst arii operowej po włosku i tłumaczy go na polski, ni e trzymając się, powiedzmy to sobie otwarcie, zbyt niewolniczo oryginału. Jeśli chodzi o sens, bowiem wiernie odtwarza jego brzmieni e. Efekt? Ano taki, że słuchając pełnego namiętności dialogu Don Giovanniego i Zerliny z opery Mozarta, nie jesteśmy w stanie uwolni ć się od jego ?przekładu?:

Don Giovanni: Wiej mi, bo tnę żyletą!
Zerlina: Iii, w japie - cham atletą.
Don Giovanni: Pokancerować mordę?!
Zerlina: Pies tonął - słoń pruł fordem.

A przynajmniej ja, kiedy puszczam sobie czasem Don Giovanniego nie jestem w stanie się uwolnić i zawsze słyszę jak wyżej.

Joanna Szczęsna

Książką Stanisława Barańczaka Pegaz zdębiał rozpoczynamy serię ?Zabawy literackie?, w której ? jeszcze w tym roku ? ukażą się:

Michał Rusinek ? Wariacje biograficzne, czyli drobne fakty z życia kompozytorów
Anna Bikont i Joanna Szczęsna ? Epitafia, czyli uroki roztaczane przez niektóre zwłoki
Julian Tuwim ? Polski słownik pijacki

Stanisław Barańczak (ur. 1946)

Wybitny poeta, eseista, krytyk literacki, tłumacz poezji i m.in.. Dramatów Szekspira, autor licznych antologii poetów angielskich i amerykańskich, działacz opozycyjny. Laureat m.in.. Nagrody Kościelskich, nagrody PEN Clubu za przekłady oraz Nagrody Nike za tom poe tycki Chirurgiczna precyzja. Do roku 1977 był wykładowcą Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, po wyjeździe w 1981 roku do USA wykładał literaturę polską na Harvard University w Cambridge. Mieszka w Newtonville w stanie Massachusetts.

• author: Stanisław Barańczak