Kulturka

Nowele i opowiadania - Sienkiewicz Henryk

Henryk Sienkiewicz (1846-1916), powieściopisarz, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu. Był jednym z najpopularniejszych pisarzy polskich, docenianym zarówno przez krytyków, jak i czytelników, pierwszym, któremu można by nadać miano twórcy bestsellerów. Jego twórczość była powszechnie znana i czytana w większości polskich domów. W bogatej spuściźnie literackiej Sienkiewicza znajdują się zarówno nowele, np. Latarnik (1882), Janko Muzykant (1880), jak i powieści, spośród których największą popularność zyskały Trylogia (1883-1888), a wśród młodszych czytelników W pustyni i w puszczy (1911). W 1905 roku otrzymał nagrodę Nobla. Sienkiewicz napisał około 50 małych utworów epickich. Pozostają one nieco w cieniu powieściowego dorobku autora Trylogii, choć to właśnie nowele i opowiadania dominowały w jego twórczości do czasu, gdy zyskał sławę dzięki powieściom historycznym. Sienkiewicz uprawiał różne odmiany nowelistyki. Obszerne szkice (Szkice węglem, Za chlebem, Bartek Zwycięzca) sąsiadują w jego dorobku z powiastkami (Hania), obrazkami (Jamioł) i nowelą klasyczną z silnie zaznaczoną pointą (Sachem, Janko Muzykant, Latarnik). W obrębie nowelistycznej twórczości pisarza wyróżnić można według Henryka Markiewicza trzy podstawowe kręgi tematyczne: chłopski, antyzaborczo-patriotyczny i amerykański, które przeważnie się ze sobą łączą; pierwsze dwa wpisują się ściśle w nurt głównych zainteresowań pisarzy-pozytywistów, zaś tzw. ''nowele amerykańskie'' zrodziły się na podłożu obserwacji i doświadczeń zebranych przez pisarza w czasie jego podróży do Stanów Zjednoczonych.