Kulturka

Niewinność i doświadczenie. O komediopisarstwie Jerzego Szaniawskiego

Łatwo czytelna aluzja do cykli lirycznych Williama Blake'a, zawarta w
tytule tej książki, wynika z rangi problematyki świadomości naiwnej i
krytycznej w dramatach Szaniawskiego, jest jednak również wskazaniem, że
mamy do czynienia z kontynuacją wątku, który Blake oddaje opozycją
niewinności i doświadczenia, Schiller zaś naiwności i sentymentalizmu.
Dwudziestowieczna specyfika tej problematyki polega na tym, że
preromantyczna w genezie opozycja naiwności i krytycyzmu pojawia się w
komediach Szaniawskiego już w nowym kontekście, obejmującym z jednej
strony demitologizację świadomości zbiorowej, której pierwszym przejawem
był dziewiętnastowieczny realizm i właściwy mu naiwny realizm
metafizyczny, z drugiej zaś modernistyczną reakcję na demitologizację i
kryzys metafizyki idealistycznej, przedstawiany często jako kryzys
kategorii reprezentacji.

• author: Radosław Sioma