Kulturka

Komedie tom 2 - Terencjusz

Tom II Komedii zawiera trzy sztuki Terencjusza. Komedia ?Pasożyt Formion? (Phormio) ukazuje sprawy rodzinne dwóch braci ? obywateli ateńskich, którzy mają dorosłych synów, a jeden z nich także córkę, ale z nieformalnego związku z inną kobietą; pod nieobecność ojców młodzieńcy zakochują się, przez co doprowadzają do niezwykłego pogmatwania fabuły. Treścią komedii ?Teściowa? (Hecyra) są komplikacje rodzinne, tym razem związane z pewną tajemnicą, która dotyczy rodzącego się podczas sztuki dziecka; spośród komedii Terencjusza ta najbardziej zbliżona jest do dramatu rodzinnego. Komedia ?Bracia? (Adelphoe) opowiada o kłopotach rodzinnych ateńskich mieszczan, a przede wszystkim o problemie wychowania młodzieży: Terencjusz kontrastowo zestawia bogatego Micjona, który żyje w mieście i w liberalny sposób wychowuje adoptowanego syna, z jego bratem ? oszczędnym, biednym i żyjącym na wsi Demeaszem, zwolennikiem surowych metod wychowawczych. Przekładu dokonano prozą, gdyż proza jest najbardziej precyzyjnym instrumentem, by oddać istotne cechy komedii Terencjusza: subtelny rysunek psychologiczny postaci oraz niezwykłe niekiedy zawiłości fabuły. Humor poety w dużej mierze sprowadza się do delikatnej ironii, aluzji i gry z konwencją, co mogłoby zostać przysłonięte przez zastosowany w przekładzie rym. Sporadycznie pojawiające się partie liryczne (zwane ?kantykami?) przetłumaczono jednak wierszem. Imiona postaci pozostawiono w oryginalnym brzmieniu, gdyż komediopisarz nie wykorzystuje ich do tworzenia kalamburów i gier słownych, a zatem nie ma potrzeby szukania ekwiwalentów w języku polskim.