Kulturka

Atlas historyczny miast polskich tom IV Śląsk Niemcza - Młynarska-Kaletynowa Marta red

Powstała w 1955 r. Międzynarodowa Komisja Historii Miast (Commission Internationale pour l?Histoire des Villes) na posiedzeniu w Wiedniu w 1965 r. zaliczyła edycję atlasów poszczególnych miast do swych najważniejszych zadań. Głównym celem publikacji atlasów historycznych miast jest stworzenie podstawy źródłowej do badań porównawczych nad urbanizacją Europy i przemianami przestrzennymi miast, a ponadto zgromadzenie i zabezpieczenie przed zniszczeniem unikatowych często źródeł ikonograficznych i kartograficznych. Atlasy są też bardzo przydatne w pracach urbanistycznych, architektonicznych, konserwatorskich, pracach z zakresu ochrony środowiska oraz w realizacji celów dydaktycznych w szkołach i na wyższych uczelniach. Do chwili obecnej ukazało się wiele zeszytów w niemal całej Europie. Redaktorami naukowymi Atlasu w Polsce są profesorowie Antoni Czacharowski i Roman Czaja z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tom I zawierać będzie atlasy miast Prus Królewskich i Warmii, tom II ? Kujaw, a tom III ? Mazur. Ukazały się już zeszyty dotyczące Torunia, Bydgoszczy, Chełmna, Grudziądza, Malborka, Elbląga, a w przygotowaniu jest atlas Gdańska. Tom IV Atlasu, pod redakcją profesor Marty Młynarskiej-Kaletynowej z Uniwersytetu Wrocławskiego, jest poświęcony miastom śląskim. Pierwszy zeszyt ? dotyczący Wrocławia ? ukazał się w 2001 r. Każdy atlas, wydawany w formie teczki, zawiera krótki tekst o historii miasta i jego rozwoju przestrzennym na przestrzeni dziejów (ok. 40 stron) oraz zestaw map. Zgodnie ze wskazaniami i wytycznymi Międzynarodowej Komisji Historii Miast, uzupełnionymi na spotkaniu wydawców atlasów w Münster w 1995 r., w zestawach map w poszczególnych zeszytach znajdują się: mapa katastralna danego miasta z XIX w., mapa miasta i jego okolic z XIX w., współczesna mapa miasta, plan rozwoju przestrzennego miasta od średniowiecza do czasów współczesnych. Atlas Niemczy ukazał się w wersji polsko-niemieckiej. Część opisowa, dotycząca historii miasta, obejmuje okres od ok. 1300 r. do lat po II wojnie światowej. W części kartograficznej znajduje się 21 kolorowych map, po części opublikowanych dzięki życzliwości dyrektorów Geheimes Staatsarchiv Berlin ? Preussischer Kulturbesitz, Staatsbibliothek zu Berlin ? Preussischer Kulturbesitz i Herder-Institut Marburg, którzy udostępnili posiadane unikalne materiały ikonograficzne i kartograficzne.