Kulturka

Źródła i sens komunizmu rosyjskiego

Książka Mikołaja Bierdiajewa Źródła i sens komunizmu rosyjskiego ukazuje się w języku polskim z półwiecznym opóźnieniem. Przekład fr ancuski tej książki został bowiem opublikowany w 1937 r., a po nim pojawiły się przekłady na inne języki. Miało to miejsce w czasach , gdy komunizm cieszył się na Zachodzie dużą popularnością i nawet pisarze oraz myśliciele, jak Andre Gide, Roman Rol-land, Jean-Pau l Sartre, pozostawali pod jego urokiem. Mało tego, niektórzy myśliciele aktywnie propagowali komunizm, upatrując w nim ratunek dla l udzkości. Książka Bierdiajewa w pewnym sensie była wsadzeniem kija w mrowisko. Być może uratowała też niektórych lekkomyślnych zwole nników komunizmu przed bezkrytycznym akceptowaniem jego doktryny. (...) Zresztą książka Bierdiajewa legła u podstaw wszystkich późni ejszych opracowań dotyczących krytycznej analizy komunizmu, a zwłaszcza wcześniejszych uwarunkowań, które pozwoliły na zaakceptowani e i rozwój tej złowrogiej idei właśnie w Rosji. W pewnym sensie jest też przestrogą, mówiącą o tym, że idee, przynajmniej niektóre, chociaż mają pozory Dobra, bywają złowrogie. Stąd też poznanie meandrów myśli ludzkiej, prowadzących do katastrofy, jest ze wszech m iar pożyteczne, choćby w tym celu, żeby w stosunku do wszystkich pojawiających się ?zbawiennych teorii' zachować dystans i po prostu zdrowy rozsądek. Można żywić nadzieję, że książka Mikołaja Bierdiajewa skutecznie się do tego przyczynia, a poza tym dostarcza ogro mnej wiedzy na temat intelektualnej drogi Rosji od czasów Piotra Wielkiego do Józefa Stalina.
(z Posłowia tłumacza)

• author: Bierdiajew