Kulturka

Znachor

Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898-1939) ? prozaik, dziennikarz, scenarzysta; ogromnym sukcesem okazała się satyryczna powieść polityczna Kariera Nikodema Dyzmy (1931), jeszcze większą popularnością cieszyły się jego kolejne powieści (w latach 1932-39 napisał ich w sumie 15, stając się najpoczytniejszym pisarzem literatury popularnej), łączył w nich elementy natury sensacyjnej i popularnego romansu, m.in.: Doktor Murek zredukowany (1936), Znachor (1937; ekranizacje: M. Waszyńskiego w 1937 z K. Junoszą-Stepkowskim w roli głównej, J. Hoffmana w 1981 z J. Bińczyckim), Trzy serca (1938), Profesor Wilczur (1939); współpracował z przemysłem filmowym (8 powieści zekranizowano); walczył w kampanii wrześniowej; zginął, zastrzelony przez sowiecki patrol. Dołęga-Mostowicz w swych powieściach wprowadzał wątki melodramatyczne, romansowe, szpiegowskie, poruszał aktualne tematy społeczne, świetnie ukazując przedwojenną rzeczywistość. Znachor pierwotnie powstał jako scenariusz filmowy; kiedy został odrzucony przez wytwórnię, Dołęga stworzył z niego powieść. To wzruszająca historia chirurga, który doznał amnezji. Profesor Rafał Wilczur, od którego odeszła żona z córeczką, szuka zapomnienia w alkoholu. Traci pamięć, kradnie cudzy akt urodzenia. Jako Antoni Kosiba znajduje schronienie na wsi. Operuje kalekiego syna młynarza i wkrótce zyskuje sławę znachora. Miejscowy lekarz, zazdrosny o sukces, grozi mu sądem za nielegalne wykonywanie praktyki lekarskiej. W końcu jednak nieskazitelny moralnie bohater odnosi zwycięstwo, triumfuje miłość, a zdrada zostaje ukarana.