Kulturka

Upiorna dekada - Jan Tomasz Gross

Trzy eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców i komunistów ukazała się po raz pierwszy drukiem niemal dziesięć lat temu i przeszła właściwie niezauważona, chociaż problematyka dotycząca ''Żydów, Polaków, Niemców i komunistów'' - jak pokazała dyskusja wokół Sąsiadów i echo amerykańskiego wydania Strachu - ma w Polsce dużą i porywczą publiczność. W książce, którą Czytelnik bierze właśnie do ręki, dodałem do pierwotnie wydrukowanego zbioru esej o kolaboracji. Ma on trochę inny charakter niż trzy oryginalne rozdziały ''Upiornej dekady'', bo przede wszystkim poświęcony jest ogólnym rozważaniom na temat samego zjawiska kolaboracji i pojęcia, którym je określamy. W jego końcowej części wracam jednak do polskiej specyfiki okresu okupacji, dzieląc się uwagami, które uważam za bardzo istotne również i dla zrozumienia.