Kulturka

Ulotny świat ukiyo

Przedmiotem rozważań w niniejszej książce jest twórczość prozatorska
Ihary Saikaku pojmowana jako autonomiczna konstrukcja, będąca ekspresją
podmiotu literackiego, czyli autora i zarazem odbiciem określonej
społecznej rzeczywistości. Główną, zastosowaną w niej, metodą badawczą,
jest analiza dzieł pisarza z punktu widzenia obecności kategorii ukiyo
''ulotny świat'' funkcjonującej w kulturze mieszczańskiej epoki Edo (1603-
1868) jako literackie odzwierciedlenie wzorców zachowań, systemu
wartości i specyficznego światopoglądu. Słowo ukiyo, mające buddyjski
rodowód, pierwotnie oznaczało ''świat pełen cierpień'', zaś w czasach
Saikaku zaczęło wskazywać na świat doczesny, wprawdzie niestały, ale
pełen ulotnych radości i przyjemności. Kategoria ukiyo, wszechobecna w
jego utworach, zasługuje ponadto na całkowicie odrębne podejście, przede
wszystkim jako odbicie bogatej i wielostronnej sfery zjawisk
pozaliterackich, a więc społeczno-kulturowych oraz estetyczno-
światopoglądowych, w tym takich elementów jak: ideały osobowościowe,
pozytywnie wartościowany styl życia, obyczajowość, rytuały życia
codziennego oraz naśladowanie wzorców kultury wyższej, jaką dla
mieszczan była przede wszystkim kultura dworska i samurajska.

• author: Iwona Kordzińska Nawrocka