Kulturka

Tajemnica ludzkiej nieprawości

Już na samym początku trzeba postawić sobie takie oto pytanie: jak to
jest możliwe, że mówimy o złu moralnym, a więc nie tyle o czymś
abstrakcyjnym, oderwanym od tego, co dotyczy człowieka, ale właśnie w
największym zbliżeniu do niego? Ktoś powie od razu, przecież to
oczywiste: świat człowieka jawi się jako świat rozbity, mnożą się
pokusy, zasadzki zła, naciski odciągające od dobra, działania przeciwko
wolności i godności ludzkiej, cała gama cierpienia i bólu fizycznego i
moralnego. Różne były okresy w dziejach ludzkości, w których świadomość
zła moralnego, grzechu, wad ludzkich i winy wzrastała lub malała.
Jednakże okres ostatni, a zwłaszcza XX wiek, naznaczony dwoma wojnami
światowymi wyjaskrawił świadomość zła, za które odpowiedzialny jest
konkretny człowiek, nie tylko jakieś nienazwane struktury. Jan Paweł II
w swojej adhortacji apostolskiej Reconciliatio et paenitentia z 1984
roku napisze: ?Grzech w znaczeniu prawdziwym i właściwym jest zawsze
aktem konkretnej osoby, ponieważ jest aktem wolności poszczególnego
człowieka, a nie zaś aktem grupy czy wspólnoty. Człowiek ten może być
uwarunkowany, przymuszany, przynaglany przez istotne i działające z siłą
czynniki zewnętrzne, może również ulegać skłonnościom, wadom,
przyzwyczajeniom związanym z jego własnym stanem. W wielu przypadkach
owe czynniki zewnętrzne i wewnętrzne mogą w mniejszym lub większym
stopniu ograniczać jego wolność, a zatem zmniejszać także
odpowiedzialność oraz winę. Jest jednak prawdą wiary, którą potwierdza
również nasze doświadczenie i rozum, że osoba ludzka jest wolna''. Nie
lekceważąc tej prawdy, praca niniejsza jest niczym innym jak właśnie
wskazaniem, że zło moralne jest czynem osoby, która przez takie swoje
działanie umniejsza siebie, swoje relacje z innymi, a przede wszystkim z
Bogiem, który jest fundamentem ludzkiego życia.

• author: Mirosław Mróz