Kulturka

Świętokrzyskie. Przewodnik

''Panorama Sandomierza oglądana znad brzegów wielkiej rzeki wyjaśnia niesłabnące powodzenie tego miejsca wśród kolejnych pokoleń tury stów. Usytuowane na styku krain geograficznych, na stromej wiślanej skarpie, miasto tworzy jeden z najcenniejszych zespołów urbanist ycznych Europy Środka, którego zwiedzanie zwykle rozpoczyna się od zabytkowej starówki, a kończy przechadzką w lessowe wąwozy i na G óry Pieprzowe. W dobie Piastów zaliczane było do głównych ognisk politycznych Polski, a pośród grodów w Małej Polsce plasowało się t uż za stołeczno-królewskim Krakowem. Największy rozkwit przypada na Złoty Wiek, kiedy przedstawiano Sandomierz jako miasto zewsząd o toczone przez sady tak rozległe, że sprawiające wrażenie lasów. Na lessowych stokach zakładano winnice, żyzna gleba dostarczała ogro mnych ilości jabłek, gruszek, śliwek, wiśni, orzechów, zaś bliższe i dalsze sąsiedztwo obfitowało w grubego zwierza, ryby, miód, zbo ża i inne specjały. W XII wieku Sandomierz został stolicą księstwa dzielnicowego, by po zjednoczeniu kraju przez Łokietka stać się s tolicą największego obszarowo województwa na ziemiach etnicznie polskich, sięgającego od Radomia na północy przez Kielce i Tarnów po przedmieścia Krosna na południu. Współczesne miasto znacznie wykracza poza swój historyczny rdzeń, przechodząc na prawy brzeg w ielkiej rzeki. Leżące niegdyś w Galicji przemysłowe Nadbrzezie scalone jest z zabytkową starówką na lewym brzegu wygodnym mostem dro gowym, któremu przypadają także istotne funkcje w ruchu tranzytowym. Sandomierz liczy około 25 tysięcy mieszkańców, pełni rolę centr um kulturalnego i gospodarczego tej części Kielecczyzny oraz zaplecza usługowego dla rolniczych okolic ? jak przed wiekami, tak i dz iś znanych w kraju z upraw owoców i warzyw (...)''. (Jarosław Swajdo)

• author: Jarosław Swajdo