Substancja jak światło?
Spora część tekstów umieszczonych w tej książce ma już swoją historię.
Drukowane w ?Przeglądzie Filozoficznym'', w ?Idei'', w zbiorze Spinoza im
Osten, a w większości w ?Filo-Sofiji'', rozproszone i w dużym stopniu
niedostępne, ukazują się w nowej, najczęściej gruntownie przeredagowanej
postaci. Niniejsze obszerne Uwagi wstępne, podobnie jak rozdziały Teoria
afektów w ?Etyce' i Substancja jak światło? powstały na użytek
prezentowanego tu zbioru. Przypisy do tytułów kolejnych rozdziałów
wskażą Czytelnikowi miejsce, gdzie będzie mógł znaleźć ich pierwotną,
często obszerniejszą wersję. Najważniejsze dzieło Spinozy, Etyka, pisane
z przerwami przez kilkanaście lat, już w czasie powstawania, gdy autor
użyczał przyjaciołom fragmenty rękopisu i dyskutował z nimi o metodzie,
pojęciach oraz treści swego zamysłu, równie często budziło w
czytelnikach konsternację, gniew, oburzenie, jak i zaciekawienie lub
pobłażliwe, paternalistycznie wyrażane zatroskanie o stan duszy autora,
a nierzadko - gwałtowną potrzebę nawracania zbłąkanego odszczepieńca.