Kulturka

Struktury pośrednie pomiędzy jednostką ludzką a państwem w nauczaniu społecznym Kościoła - Łużyński Wiesław

Jedną z fundamentalnych zasad nauczania społecznego Kościoła jest dobro wspólne. Stanowi ono cel i sens istnienia każdej społeczności, jak również porządek wspólnoty umożliwiający jego realizację. Jest ono także ce­lem, dla którego istnieje wspólnota polityczna. Dobro wspólne jest jednak w pełni realizowane tylko wtedy, gdy w jego ramach bierze się pod uwagę dobro osoby ludzkiej. Osoba ludzka stanowi w nauczaniu społecznym Ko­ścioła wartość centralną. Jest ona w nim określana jako zasada, podmiot i cel wszystkich urządzeń społecznych. Dobro wspólne społeczeństwa oraz reali­zacja praw i wolności osoby ludzkiej to jakby dwa bieguny, między którymi rozgrywa się całe życie społeczne. Istotnym elementem tego humanistycznego porządku społecznego respektującego zarówno dobro społeczności, jak i po­szczególnych jednostek i rodzin są struktury pośrednie w pewien sposób łączą­ce te dwa bieguny życia społecznego. Omawiając zagadnienie struktur pośrednich, należy w pierwszym rzędzie podjąć próbę ich zdefiniowania. Według Jana Pawła II, ?wyrazem społecznej natury człowieka nie jest jedynie Państwo, ale także różne grupy pośrednie, poczynając od rodziny, a kończąc na wspólnotach gospodarczych, społecznych, politycznych i kulturalnych, które jako przejaw tejże ludzkiej natury posiadają - zawsze w ramach dobra wspólnego - swą własną autonomię''. W katolickiej nauce społecznej określa się je jako ?społeczności (wspólnoty i grupy celowe), które występują pomiędzy jednostką i rodziną a społecznością państwową''. Struktury pośrednie można więc określić jako podmioty społeczne wypełniają­ce przestrzeń społeczną między jednostką a państwem.