Kulturka

Spętana Akademia, tom 1

Miejsce Polskiej Akademii Nauk w komunistycznej rzeczywistości PRL nie stało się jeszcze obiektem pogłębionych badań historycznych.Fascynująca ewolucja postrzegania czołowej instytucji polskiej nauki przez aparat partyjno-państwowy - od sztandarowej instytucji nauki ludowego państwa po ośrodek aktywności opozycyjnej - z pewnością zasługuje na wszechstronną analizę. W pierwszym tomie wydawnictwa autorzy zamieścili materiały Służby Bezpieczeństwa, która na szeroką skalę podejmowała działania operacyjne wobec Akademii, zwłaszcza po wydarzeniach 1968 roku. Wybrano dokumenty znaczące dla poznania wielowątkowych relacji SB-PAN, mechanizmów kontroli i oporu, wzajemnej gry oraz rozmaitych postaw uczonych wobec władz: walki o swobodę badań naukowych, a nierzadko również o wpływy i zaszczyty. Relacji, w których często mieszały się opór i kompromis, sprzeciw i współpraca. Publikowane materiały SB, choć nieraz ukazują Akademię w krzywym zwierciadle, były jednak przesłanką realnych działań podejmowanych przez władze PRL wobec świata nauki.

• author: Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski