Kulturka

Scenariusz ocalenia

Józef Skakun przekroczył wiele granic. Uciekł z nowogródzkiego, a następnie z wileńskiego getta, by pod przybranym nazwiskiem pojechać do Rzeszy na przymusowe roboty. Po wojnie udał się do Paryża; wreszcie odnalazł nowy dom w Stanach Zjednoczonych. Pobożny młodzieniec, członek religijnego ruchu musar, zakładającego wyrzeczenie się przemocy i dążenie do moralnej doskonałości, przez lata wojny okłamywał wszystkich, wokół ? aby przetrwać. Narzucił sobie całkowitą zmianę tożsamości. Ortodoksyjny Żyd, polski obywatel Skakun stał się litewskim muzułmaninem Osmanowem (?prawie Aryjczykiem?), karmił świnie i jadł wieprzowinę. Gdy po raz kolejny grunt zaczął mu się palić pod nogami, zdecydował się nawet na wstąpienie do oddziałów Waffen SS; chciał przy pierwszej okazji zdezerterować i przedostać się do aliantów, ale mógł również trafić jako strażnik do jednego z obozów zagłady. Należał do skazanych na śmierć, ale przeżył. Przez sześć lat towarzyszył mu strach o rozmiarach przekraczających naszą wyobraźnię. Po wojnie nie uwolnił się od ciężaru dylematów moralnych, przed którymi postawił go okrutny los.
Scenariusz ocalenia jest przejmującą opowieścią syna o życiu ojca oraz historią jednostki, która dzięki szczęściu, inteligencji i woli przetrwania uniknęła zmiażdżenia przez tryby wielkiej Historii.

• author: Michael Skakun