Kulturka

Rousseau: samotność i wspólnota - Baczko Bronisław

Dzieło Rousseau było - i jest - szczególnie otwarte na różnorodne ludzkie sprawy, myśli, postawy i konflikty, przenika je bowiem pełne dramatycznego napięcia bolesne dążenie do uzyskania jednoznacznego stosunku wobec świata, który jawi się jako niejednoznaczny i nieprzejrzysty, jako zarazem własny i obcy. Równocześnie zaś przenika je świadomość, iż jak długo świat zachowuje taki właśnie charakter, każde samookreślenie pozostanie wieloznaczne i paradoksalne, a 'istnienie człowieka dla siebie' - nietrwałe i niezakończone. Może to właśnie zadecydowało, iż dzieło Jana Jakuba nie przekształciło się nigdy w fakt - pozostało problemem.