Kulturka

Raj doczesny komunistów

Polska i trzy Rosje..., to pierwsze w historiografii studium politycznych przygotowań do wojny polsko-bolszewickiej i pierwszej jej fazy w latach 1919-1920. Podstawę źródłową tej ogromnej pracy tworzą materiały m.in. z Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku, archiwa wojskowe i polityczne w Moskwie, zespoły ''białej'' emigracji z Nowego Jorku i Amsterdamu. W oparciu o ich drobiazgową analizę, autor próbuje postawić na nowo zasadnicze pytania: jakie były cele, jaki zasięg ambicji polityki wschodniej Piłsudskiego? Jak przyjmowały ją mocarstwa zachodnie? Czy różniła się ona istotnie od koncepcji Romana Dmowskiego? Czy Rosja Lenina miała Polsce do zaoferowania cokolwiek innego niż kolejne formuły sowietyzacji? Czy w ewentualnym przymierzu z Polską Rosja ''biała'' mogła pokonać ''czerwoną'' - i za jaką cenę? Czy, wreszcie, konflikt polsko-sowiecki lat 1919-1920 miał charakter ''wojny imperialistycznej'' z obu stron, czy też by ł jeszcze jednym polskim powstaniem przeciw rosyjskiemu imperium?

• author: Adam Krzyżanowski