Kulturka

Przekonania w życiu jednostek, grup, społeczności

Przekonania stanowią bardzo szeroką kategorię pojęciową. Nic więc dziwnego, że w naukach społecznych analizowane są z różnych punktów widzenia. Badana jest ich treść, czyli zarówno to, jak opisuja świat teraźniejszy, przeszły i przyszły (przekonania deskryptywne) oraz to, jak ujmują powinności czy normy (przekonania normatywne). Wiele miejsca poświęcono także analizom formalnych cech przekonań: tego, w jakim stopniu są spójne, podatne będą odporne na zmiany, bardziej lub mniej dostępne poznawczo. Z setek badań nad przekonaniami wyłania się ogólna konkluzja, dotycząca roli przekonań: są one swoistą soczewką, przez którą patrzymy na świat, staramy się go zrozumieć i ocenić, planować przyszłość, wyznaczać ważne cele. Jeżeli tak, to przekonania są jednym z najważniejszych czynników kształtujących życie jednostek, grup społecznych i całych społeczeństw. ze Wstępu Chociaż literatura dotycząca przekonań jest ogromna, opracowana publikacja ma niewątpliwą zaletę polegającą na prezentowaniu rozważań teoretycznych i badań nad przekonaniami w kontekście polskiej specyfiki kulturowej. Zróżnicowanie formalne sprawia, że książka może być interesująca zarówno dla tych, którzy uprawiają naukę, jak i tych, których bardziej interesuje efekt końcowy dociekań naukowych i analizy teoretyczne. Ksiażka jest dość rzadko spotykanym przykładem przełamywania barier między dość sztucznie wyodrębnionymi dziedzinami nauki. Jak stwierdził MacKinder (jeden z założycieli London School of Econonomics) 'wiedza jest jedna, a jej podział na dziedziny jest ustępstwem na rzecz ludzkiej niedoskonałości'. Redaktorzy książki unikają tej niedoskonałości dobierając spójne tematycznie teksty reprezentujące jednak różne dziedziny nauki. W książce można na przykład zapoznać się z analizami tematyki przekonań przeprowadzonymi z perspektywy psychologii społecznej, socjologicznej, ekonomicznej, genetyki zachowania, kryminologicznej. dr Roman Cieślak, SWPS w Warszawie i Univeristy of Colorado Niewątpliwą zaletą książki jest to, że zebrane w niej teksty analizują przekonania odnoszące się do zakresów tematycznych o różnym zasięgu i stopniu ogólności. Analizie poddawane są, między innymi, treści ogólnych światopoglądów (całościowych systemów indywidualnych przekonań), przekonania religijne, wybrane elementy światopoglądów (jak np. przekonanie, że 'życie jest grą o sumie zerowej'), przekonania odnoszące się do wybranych zgeneralizowanych zbiorowości (stereotypy), aż po szczegółowe przekonania dotyczące funkcjonowania gospodarki. Okazuje się, że indywidualne przekonania są istotne nie tylko z perspektywy funkcjonowania jednostki, jej relacji interpersonalnych lub stosunków pomiędzy grupami, ale również mogą odzwierciedlać się we wskaźnikach wzrostu ekonomicznego. dr Elżbieta Wesołowska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski PATRONAT MEDIALNY - Magazyn Psychologiczny ''Charaktery''