Kulturka

Proza historyczna - White Hayden

Niniejszy tom stanowi drugą, po Poetyce pisarstwa historycznego (2000), antologię tekstów Haydena White'a. Autor kontynuuje i rozwija odważną dyskusję nad jednym z kluczowych problemów teorii historiografii: relacją między historią i literaturą oraz zdarzeniem i faktem, podważając sposób myślenia o nich w kategoriach binarnych opozycji. Rozważając status historiografii jako dyskursu oraz podkreślając jej aspekt literacki, White udowadnia, że współczesna teoria literatury jest niezbędna do analiz pisarstwa historycznego. Przewijające się pojęcia fikcji, narracji, narratywizacji, fabularyzacji, tropów i tropologii oraz realizmu stają się kluczowymi kategoriami dla odkrywania i analiz poetyckiego i retorycznego wymiaru tego typu pisarstwa. White ukazuje, jak metaforyczny język tworzy wyobrażenia przedmiotów badawczych niedostępnych bezpośredniej percepcji, zmienia je w podmioty dyskursu i nadaje im aurę ''realności''. Literacki aspekt pisarstwa historycznego nie dotyczy zatem stylu, ale sposobów nadawania znaczeń przeszłym wydarzeniom, co odbywa się poprzez narrarywizację czy fabularyzację oraz figurację, to znaczy narzucanie na przeszłe wydarzenia znaczeń, które znamy z opowieści i literackich toposów. Stąd tropologia rozumiana jako teoria figuracji i dyskursywnej fabularyzacji staje się podstawowym narzędziem sposobów nadawania tych znaczeń, a w konsekwencji najważniejszą metodą analizy pisarstwa historycznego.