Kulturka

Praktyka morderstwa

Najnowsza powieść Kerstin Ekman ''Praktyka morderstwa'' to wyrafinowana
literacka zabawa. Ekman niezwykle zręcznie splata swoją opowieść z
''Doktorem Glasem'' Hjalmara Söderberga. W tej zabawie jednak głos autorki
brzmi bardzo wyraźnie i przyćmiewa literacką iluzję. Podobnie jak u
Söderberga, także u Ekman opowieść ma formę dziennika pisanego przez
lekarza, który dokonuje morderstwa pod osłoną lekarskiego fartucha. U
Ekman występuje jako pierwowzór bohatera Söderberga, choć niemal we
wszystkim różni się od swego wzoru.
Ekman nie byłaby jednak wierna swojej wizji świata, gdyby nie
wykorzystała okazji do opisania upokorzeń i upodleń, jakich doznają
kobiety, ukazując w różnych aspektach władzę mężczyzn nad kobiecym
ciałem oraz nadużycia tej władzy. Lecz galeria kobiecych postaci jest u
niej zawsze różnorodna, więc tu także czytelnik spotka zarówno kobietę
szlachetną choć może naiwną, jak i silną i bystrą. A główny bohater
okaże się z czasem coraz słabszy i bezradny.
Zabieg literacki, jaki zastosowała Kerstin Ekman, przeprowadzony jest
mistrzowsko.

W końcowej partii powieści bohater książki Ekman pisze list do pisarza
Söderberga, w którym oskarża go o to, że złamał pakt między pisarzem i
swym czytelnikiem, ponieważ postać z jednej powieści umieszcza w innej,
obdarzając ją odmiennymi cechami. Choć zgadza się oczywiście, że
postacie literackie są własnością pisarza. ''Ale - dodaje na końcu - są
także czytelnika. (...) Mam nadzieję, że nie znajdzie Pan naśladowcy.
Ponowne użycie takich postaci może nie zatrzymać ich w granicach
zakreślonych przez literaturę.''

Tymczasem to właśnie przekornie czyni Kerstin Ekman. Pozwala swemu
doktorowi przekroczyć tę granicę.
O ile wszakże bohatera Söderberga pcha do zbrodni miłość (choćby
iluzoryczna) i współczucie, o tyle bohater Ekman wprawdzie także nie
wyzuty całkowicie z uczucia, jest w pełnym znaczeniu słowa zimnym
manipulatorem.
W tę zaskakującą historię wpleciony jest wątek kryminalny. Trudno jednak
nazwać tę książkę kryminałem.
Kiedy jednak wydarzenia zaczynają toczyć się odmienną drogą od powieści
Söderberga i Ekman rusza znakomicie przez siebie opanowaną metodą snucia
intrygi kryminału, napięcie wzrasta i akcja się zagęszcza.
Coraz wyraźniej rysuje się pytanie, co się wydarzy, gdy zaprzyjaźniona z
pasierbicą bohatera lekarka dochodzi do wniosków, które mogą doprowadzić
do ujawnienia morderstwa.
I czy rzeczywiście tak się stanie?

• author: Kerstin Ekman