Kulturka

Powstanie kozackie 1638

Książka poświęcona jest mało znanym działaniom militarnym na Ukrainie, które w historiografii znane są pod mianem powstania kozackiego 1638 roku, bądź też buntem Ostranicy i Huni. W niniejszej pracy Autor ukazał sytuację jaka panowała na Ukrainie w latach 1635-1637. Opisał nieudaną próbę pacyfikacji Zaporoża przeprowadzoną przez stronę polską po zwycięskiej bitwie pod Kumejkami. Szeroko omówił propozycje hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego w sprawie uregulowania kwestii kozackiej, a także ordynację wojska zaporoskiego, uchwaloną na sejmie w 1638 roku. Po raz pierwszy w naszej historiografii przedstawił stan liczebny poszczególnych chorągwi wojska kwarcianego na przełomie 1637 i 1638 roku. Zwrócił uwagę na złożone przyczyny wybuchu powstań kozackich z lat 1637-1638, opisał cele, które chcieli osiągnąć Zaporożcy walcząc z Rzeczpospolitą. Ukazał sytuację polityczną w rejonie Morza Czarnego, w wyniku której Zaporożcom nie udało się uzyskać pomocy z zewnątrz. Przede wszystkim jednak Autor starał się w miarę dokładnie opisać działania zbrojne, począwszy od kwietnia, od wkroczenia powstańców na włość, czyli tak zwaną Ukrainę osiadłą, aż do kapitulacji wojska kozackiego na Starcu w sierpniu 1638 roku. Ostatni fragment pracy Autor poświęcił ugodzie na Masłowym Stawie, zawartej 6 grudnia 1638 roku przez przedstawicieli Rzeczypospolitej z hetmanem polnym koronnym Mikołajem Potockim na czele, a Kozakami zaporoskimi.

• author: Albert Borowiak