Kulturka

Polska anarchia

Czy warcholstwo i skłonność do anarchii to część polskiego charakteru narodowego? W wydanym pośmiertnie zbiorze esejów Paweł Jasieni ca polemizuje z tym stereotypem, podtrzymywanym między innymi przez powieści Sienkiewicza. Analizując dzieje Rzeczpospolitej od XVI wieku i przyczyny jej upadku, dowodzi, że ?Nieprawdą jest, że Polacy nie umieją korzystać z wolności, prawdą jest natomiast, że wiel u Polaków lubi nadużywać władzy?. Jego zdaniem warstwą anarchizującą była manipulująca szlachtą magnateria, niższe warstwy natomiast posiadały silnie rozwinięty instynkt państwowy. Wiele miejsca poświęca kontrreformacji, uznając ją za jedną z głównych destrukcyjny ch sił, obok egoizmu, prywaty, żądzy władzy i przywilejów.

Jego znakomicie napisana, pełna pasji książka to imponujący erudycją obraz ostatnich dwóch wieków Rzeczpospolitej i przyczynek do wc iąż aktualnej dyskusji o polskim charakterze narodowym.

• author: Paweł Jasienica