Kulturka

Panna Nikt - Tomek Tryzna

Książka zaczyna się od pierwszego krwi płynienia, ale seksu w niej niezbyt dużo, dużo natomiast namiętności, potężnych i niszczących. Bo wcale nie potrzeba szekspirowskich królów, władczyń ze sztyletem i rękami we krwi, zazdrosnych dusicieli, żeby takie namiętności pokazywać, wystarczy podstawówka w niedużym mieście i kilka dziewczątek. Zresztą wiadomo, że z siłą młodocianych uczuć żadne późniejsze żary nie mogą się równać, że to właśnie jest wiek przysiąg, rozczarowań, rozpaczy i dramatów. Właściwie to nie tyle trzy bohaterki, ile jedna, dwa razy pogrążona w zakochaniu i nie rozumiejąca, co się z nią dzieje. Inaczej można to ująć jako perypetie zamaskowane urokiem i słodyczą. Bo utwór ten jest i powieścią, i średniowiecznym moralitetem, ognie piekielne buchają co chwila z gruntu wstrząsanego podziemnym drżeniem, szybują w powietrzu demony i odprawiają całe przedstawienia w snach. Czesław Miłosz Legendarna PANNA NIKT, debiut powieściowy Tomka Tryzny, scenarzysty i reżysera filmowego, ukazała się w w roku 1994. Wysoko oceniona przez Czesława Miłosza, przeniesiona na ekran przez Andrzeja Wajdę, weszła na listy bestsellerów w Polsce, Holandii, Belgii i Niemczech. Przetłumaczona na 14 języków została wydana w całej zachodniej Europie, Skandynawii, na Wyspach Brytyjskich, w USA, Kanadzie, Nowej Zelandii, Australii, Brazylii. Od autora: W marcu 1988 roku skończyłem 40 lat i miałem najgorszego doła w moim życiu. Nie podobały mi się filmy, które nakręcono według moich scenariuszy. Nie udało mi się też zrobić własnej, dużej fabuły. Byłem zrozpaczony i wściekły. Pomyślałem, że umrę i nic po mnie nie pozostanie. Wtedy usłyszałem w sobie głos, a właściwie głosik. To mówiła dziewczynka z mego środka. Spisywałem ten wewnętrzny głos od lipca do końca września. Tak powstała PANNA NIKT, moja pierwsza powieść. Recenzenci kilku dużych wydawnictw byli mniej więcej zgodni. Dla kogo to jest? Jeśli dla dzieci, bo głosik dziecięcy, to dlaczego ten głosik porusza tak poważne sprawy? A jeśli dla dorosłych, to po co ten głos dziecięcy, dziewczęcy? Recenzenci i wydawcy lubią trzymać się utartych ścieżek. Nikt nie chciał wydać tak dziwnej hybrydy. Machnąłem ręką i wziąłem się do kręcenia serialu o kaskaderach. Producentem był Ryszard Janikowski. Przeczytał moją powieść, zakochał się w niej i postanowił wydać na jej wydanie wszystkie swoje pieniądze. Ukazała się w kwietniu 1994 roku, sześć lat po napisaniu. Odkrył ją dla czytelników w ''Gazecie o książkach'' Piotr Bratkowski. Wkrótce zekranizował ją Andrzej Wajda, a Czesław Miłosz napisał wspaniały esej ''O Marysi, co straciła siebie''. PANNA NIKT stała się legendą. Tomek Tryzna