Kulturka

Pamiątka z Warszawy

Album zawiera nigdzie niepublikowane zdjęcia Warszawy z okresu II wojny
światowej wykonane przez oficera Wehrmachtu Jürgena Josta, który urodził
się w Poznaniu. W czasie urlopów podróżował po okupowanej Polsce i
utrwalał na kliszy obiekty zrujnowane w wyniku działań wojennych.
Wielokrotnie przebywał w Warszawie. Ostatni raz w sierpniu 1944 r., w
czasie pierwszych dni powstania warszawskiego. Chodził wtedy po
Krakowskim Przedmieściu, jadł obiady w restauracjach na Nowym Świecie.
Pół wieku później opowiadał, że ciągle pamięta smak gęsich wątróbek. W
wojennej zawierusze ocalał tylko album z fotografiami zatytułowany
?Reise nach Warschau?. Ujawnił zdjęcia dopiero w 2007 r. Wypełniają one
stronice niniejszej książki. O ich historii pisze Jan Płaskoń. Reportaż
Agnieszki Malik opowiada zaś o Helenie Kamerskiej, która przypadkiem
trafiła do powstania warszawskiego. Dostała do ręki strzykawkę i
opatrunki. W jej życiu wszystko zmieniało się jak w kalejdoskopie. Kilka
nocy w budynku przy Granicznej. Potem Pańska, z widokiem na małe getto.
Dowództwo na parterze, na pierwszym piętrze powstańcy, dziewczyny w
kuchni. W przedpokoju warta. A w pokoju niemieccy jeńcy.

Jürgen Jost i Helena Kamerska mogli się mijać na ulicach Warszawy, choć
nigdy się nie poznali. Byli pod dwóch stronach tej samej tragicznej
historii. Oficer Wehrmachtu zmarł w wieku 102 lat. Dziewczyna z
powstania ma dziś 84 lata. Po wojnie przeniosła się na Śląsk. Mieszka w
Polskiej Nowej Wsi ? kilkaset metrów od lotniska, z którego w 1939 roku
startowały niemieckie bombowce na Warszawę.

• author: Agnieszka Malik, Jan Płaskoń