Kulturka

Opowieści miłosne śmiertelne i tajemnicze - Poe Edgar Allan

Edgar Allan Poe (1809-1849): amerykański poeta, prozaik, krytyk i teoretyk literatury, romantyk. Żołnierz, redaktor, alkoholik, opiumista. Osierocone dziecko aktorów, skazane na ubóstwo przez przybranego ojca. Pasjonat fizyki, kosmologii, kryptografii, Mąż, kochanek. Geniusz. Żył w tych samych latach, co Juliusz Słowacki ? i tak jak on, nie doczekał się za życia uznania dla swojej twórczości. Nigdy nie dowiemy się dokładnie, co spowodowało jego śmierć. Wiemy, co zapewniło mu nieśmiertelność: natchnione i kunsztowne wiersze i poematy: Ulalume, Kruk, Uśpiona, Annabel Lee? oraz opowiadania, w których znalazły początek lub wspaniałe rozwinięcie co najmniej trzy nowoczesne konwencje literackie: opowieść kryminalna, opowieść grozy i fantastyka naukowa. Pisał o tragicznych, wyniszczających namiętnościach. Pastiszował opowieści awanturnicze. Tworzył arcyśmieszne groteski. I przerażał: nikt przed nim ani po nim nie pisał o śmierci z taką pasją, lękiem i fascynacją. Zgłębił otchłań ludzkiego umysłu i opisał to, co w niej znalazł: zachwyt, miłość, lęk, żądzę, przerażenie, ciekawość, przekorę, chciwość, okrucieństwo. Niedoceniony w ojczyźnie, już po śmierci rozkochał w sobie europejskich romantyków i dekadentów. Dziś jest pisarzem-legendą, pisarzem-mitem, pisarzem-archetypem; bohaterem prac naukowych, biografii i monografii, kopalnią tematów dla popkultury, źródłem emocji i inspiracji. I nie przestaje być tym, kim był od początku: jednym z najwybitniejszych pisarzy światowej literatury. Harry Clarke (1889-1931): irlandzki artysta okresu secesji. Pochodził z rodziny o tradycjach rzemieślniczych i artystycznych, wspólnie z bratem odziedziczył po ojcu pracownię witraży. Autor ponad stu trzydziestu witraży oraz cenionych, wznawianych do dziś ilustracji do książek, między innymi Fausta Goethego, baśni Andersena i Perraulta, poezji Swinburne?a. W 1919 roku po raz pierwszy ukazało się jedno z największych dzieł Clarke?a: ozdobiony jego ilustracjami zbiór opowiadań Edgara Allana Poe Tales of Mystery and Imagination. W Polsce obaj wizjonerzy spotykają się w jednej książce po raz pierwszy. Oto jedna z najobszerniejszych polskich edycji opowiadań Edgara Allana Poe: trzydzieści siedem utworów w klasycznych przekładach i w unikalnym wyborze, obejmującym teksty niewznawiane od przedwojnia. Są wśród nich piękne i mroczne opowiadania miłosne: Morella, Ligeja, Eleonora; ironiczne moralitety o winie i karze, zbrodni i zemście, okrucieństwie i sumieniu: Bies przewrotności, Czarny kot, Beczka Amontillado, Serce ? oskarżycielem; opowieści o zagadkach i tajemnicach świata, życia i śmierci: Złoty żuk, Zabójstwo przy Rue Morgue, Opowieść Artura Gordona Pyma z Nantucket; groteski, makabreski i mistyfikacje. Po raz pierwszy w Polsce ozdobą opowiadań Edgara Allana Poe są wyjątkowe ilustracje wybitnego irlandzkiego artysty, który jak mało kto odczuł ducha jego twórczości: Harry?ego Clarke?a.