Kulturka

Oko świata

Zgłębiając Orient, Max Cegielski tym razem pojawia się u jego bram ? w
Stambule. Jest to miasto wyjątkowe: było stolicą dwóch wielkich
imperiów, centrum cywilizacji świata chrześcijaństwa wschodniego i
islamu oraz wielokulturowym tyglem, w którym przez wieki współżyli
Turcy, Ormianie, Grecy, Żydzi i Romowie. Cegielski w prastarych murach i
kamienicach odnajduje zupełnie nową treść ? widzi dynamicznie
rozwijające się centrum tureckiego kapitalizmu. Schodzi z ?wytartych?
przez turystów i orientalistów szlaków, by z wielu narracji mieszkańców
miasta ? od radykalnych lewicowców i feministek zaczynając na
konserwatywnych sunnitach kończąc ? stworzyć jego złożony obraz. Stambuł
Maxa Cegielskiego jest zupełnie inny niż ten z sentymentalnego portretu
nakreślonego przez Pamuka. Wolny jest od stereotypów utrwalanych przez
lata w pismach Pierre?a Lotnego, Edmunda de Amicisa, Alphonse?a de
Lamartine?a czy François-René Chateaubrianda. Stambuł to miejsce, gdzie
blizny po reformach Atatürka i krwawych rządach armii są nadal świeże w
ludzkich umysłach, a przepaść dzieląca biednych i bogatych widoczna jest
na każdym kroku. To zbiór wzajemnie wrogich tożsamości ? tureckiej,
kurdyjskiej, alewickiej, świeckiej, sunnickiej ? które łączy silna nić
wspólnych ekonomicznych korzyści i siłowo ujednolicany przez post-
kemalistowskie elity władzy.

W II wydaniu poszerzonym o posłowie Max Cegielski, odwiedzając Stambuł,
odkrywa, że nie ma monopolu na prawdę i z pokorą odnosi się do
rzeczywistości, której w pełni nie jest w stanie ogarnąć. Oko świata to
tylko część prawdy, także dla samego autora ? przekonał się o tym
dopiero, gdy tę książkę napisał.

• author: Max Cegielski