Kulturka

Obwód głowy

''Obwód głowy'' Włodzimierza Nowaka to zbiór znakomitych reportaży o historii i dniu dzisiejszym polsko-niemieckim pogranicza, a zaraz em tragiczna opowieść o zdegradowanej i zniszczonej ziemi, czyli o Ziemiach Odzyskanych i jej dziejach. Włodzimierz Nowak opowiada H istorię poprzez losy pojedynczych ludzi, zamieszkujących niegdyś i teraz tę zapomnianą prowincję, która dziś żyje z przemytu, handlu i przekrętów. W swoich reportażach, łączących wierność realiom historycznym z wysokim poziomem literackim Nowak pokazuje najrozmait sze ludzkie losy z tym pograniczem związane. Pisze o masowych samobójstwach Niemców przed nadejściem Rosjan, o Niemcu, walczącym w A rmii Krajowej, i o Niemcu biorącym udział w powstaniu warszawskim, o odnajdujących się po latach matce i córce, o ośrodku, w którym przychodziły na świat dzieci czyste rasowo. Pisze o dniu codziennym dzisiejszego pogranicza i o jego fascynującej, poplątanej, brzem iennej w następstwa historii. ''Bolesne i czasem też zabawne reportaże o stosunkach niemiecko-polskich, które 60 lat po wojnie jeszcze wydają się być wielkim polem minowym, pełnym nieznanych historii o wybuchowej treści. Nie znam w literaturze niemieckiej książki, która opisywałaby to tak bezlitośnie szczerze, a jednocześnie po ludzku. Reportaże Włodz imierza Nowaka trzeba jak najszybciej przetłumaczyć - należy im się ważne miejsce wśród lektur szkolnych w Niemczech! Jest to litera tura faktu na najwyższym poziomie.'' Martin Pollack ''Czytam tę książkę i myślę ? jak oni słuchają! Dobrze słuchać, to znaczy zapomnieć o sobie, a całą uwagę, cierpliwość i talent skier ować w stronę drugiego. A jeśli ten drugi jest tak bardzo obcy jak Mathi Schenk z tekstu Mój warszawski szał, to trzeba jeszcze do t ej uwagi, cierpliwości i talentu dodać wielką wolę zrozumienia. Adelheid Nagel z reportażu Noc w Wildenhagen, mówi, że chciała poddać się hipnozie, żeby przypomnieć sobie to, o czym boi się myśleć na jawie. `Ja bym opowiadała przez sen, a ktoś by spisywał`. Nie trzeba było hipnozy. Wystarczyło, że Włodzimierz Nowak i Angelika Kuźniak zamienili się w słuch.'' Małgorzata Szejnert ''Książkę Włodzimierza Nowaka powinien przeczytać każdy, kto nie chce ulec narzucanym ostatnio przez naszych polityków i publicystów wzorcom jakoby dziedzicznej wrogości polsko-niemieckiej.'' Adam Krzemiński

• author: Włodzimierz Nowak