Kulturka

O różnych rozumieniach dzieła literackiego

Kierunek, w jakim zmierza współczesna humanistyka, a w jej obrębie teoria literatury z pewnością nie sprzyja refleksji poświęconej t akim zagadnieniom, jak sposób istnienia, podstawowa struktura, uposażenie czy immanentna wartość poszczególnych rodzajów wytworów ku ltury. Nikogo nie trzeba przekonywać, że już od dawna w badaniach nad literaturąi sztuką dominują tendencje relatywistyczne, koncepc je programowo dystansujące się Wobec pytań ''istotnościowych'' i wszelkich problemów ''fundamentalnych''. Zamiast tego eksponuje się kwe stie marginalne i neguje granice pomiędzy różnymi sferami kultury i różnymi formami dyskursu. Nie ma potrzeby, by drobiazgowo omawia ć rzeczone tendencje i rekonstruować założenia najnowszych kierunków, zresztą są one powszechnie znane, można nawet powiedzieć, bard zo modne. Charakter rozważań podjętych w niniejszej pracy będzie zgoła odmienny. Wyrasta ona bowiem z przekonania, że prowadzenie na ukowej refleksji nad literaturą czy wypowiadanie jakichkolwiek prawomocnych sądów na temat jej funkcjonowania i znaczenia wymaga prz yjęcia spójnej i jednoznacznej definicji dzieła literackiego, a to pociąga za sobą konieczność ustosunkowania się do określonego rep ertuaru zagadnień.

• author: Anna Skubaczewska-Pniewska