Kulturka

O co nas pytają wielcy filozofowie - Seria III

Ostatni cykl wykładów telewizyjnych prof. Kołakowskiego emitowanych przez Program 2 TVP. W III serii pytania zadają nam tacy mistrzo wie, jak Kant, Hegel, Kierkegaard, Nietzsche, Heidegger, Jaspers i... Plotyn. Tak ? na zakończenie swych prezentacji Kołakowski wrac a do starożytności, uważając myśl Plotyna za rdzeń europejskiej metafizyki. A oto niektóre pytania, jakie nam stawiają bohaterowie o statniego tomu: na podstawie jakich wskaźników moglibyśmy oceniać postęp w dziejach, gdybyśmy zrezygnowali z odniesienia do dobra i zła moralnego? Czy można pomyśleć, że dobre rzeczy i przyjemności, jakich w życiu dane jest nam doświadczać, są tylko zjawiskiem czy sto negatywnym, brakiem cierpienia i bólu? Gdybyśmy uwierzyli w teorię wiecznego powrotu, w to, że będziemy w nieskończoność powtarz ać we wszystkich detalach nasze życie ? czy byłaby to rzecz zachęcająca, przerażająca czy obojętna? Mamy uprawiać wolę mocy i tworz yć własny sens życia, nie troszcząc się o odziedziczone reguły dobra i zła. Czy więc wielki artysta różni się w swej wielkości od wi elkiego zbrodniarza, czy mamy obu tak samo podziwiać, skoro obaj sobie sens życia zbudowali, jak chcieli? Czy można uwierzyć, że lud zie staną się lepsi, jeśli się ich przekona, że życie kończy się niechybną porażką, że nie ma pocieszenia ani zbawienia? Czy w ogóln ości pytanie ?co to znaczy być?? ma sens, czy wolno takie pytanie zadawać z nadzieją, że jest na nie odpowiedź?

• author: Leszek Kołakowski