Kulturka

Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych

Współczesne nauki humanistyczne, dążąc do wiernego opisu zmieniającej się rzeczywistości społecznej, także w zakresie przeżyć duchowych zbiorowości nowoczesnych i ponowoczesnych, szukają adekwatnych terminów, za pomocą których zmiany można by wyjaśnić w możliwie wyczerpujący i pełny sposób. Religioznawcy, którym bliska jest funkcjonalna definicja religii, zauważyli, że współczesny człowiek znacznie częściej posługuje się terminem 'duchowość' na oddanie swoich przeżyć, dawniej sytuowanych przez niego w sferze religijnej. Coraz częściej pojęcie religii kojarzone jest raczej z doświadczeniem sacrum zapośredniczonym przez instytucje, podczas gdy duchowość obejmuje sferę duchowych doświadczeń człowieka dokonujących się także poza Kościołem, czy szerzej poza sferą transcendentnego sacrum. Liczni badacze wskazują, iż w pojęciu tym znajduje swoje odzwierciedlenie proces prywatyzacji religii i indywidualizacji religijnych światopoglądów. Prezentowany tom wpisuje się w debatę naukową na temat nowej duchowości, odzwierciedlając różnorodność definicyjną, która została zarysowana we wstępie. Przedstawione teksty omawiają główne problemy związane ze specyfiką nowej duchowości we współczesnych społeczeństwach przynależnych do kręgu kulturowego Zachodu.