Nasze własne, nasze polskie
Początki zainteresowań XVII-wieczną architekturą Lublina i północno-
wschodniej Małopolski przypadają na okres niewoli narodowej. Wówczas,
intensywnie poszukując symboli narodowych, odwoływano się do historii i
kulturowego dziedzictwa i wkrótce zbudowano mit renesansu lubelskiego
jako sztuki rdzennie polskiej, wyrosłej z miejscowej tradycji, powstałej
niezależnie od architektury niemieckiej czy włoskiej. W latach
międzywojennych badania nad architekturą powstałą w czasach największej
potęgi Rzeczypospolitej stały się elementem legitymizacji odrodzonej
Polski. Jednak, paradoksalnie, największy rozkwit badań nad renesansem
lubelskim przypadł na lata 50. XX wieku. Sztuka prowincji dawnej
Małopolski stała się wówczas synonimem twórczości ?ludowej?, narodowej w
formie i socjalistycznej w treści.
Nacjonalistycznie motywowane prace na temat renesansu lubelskiego miały
poważne konsekwencje dla dalszego rozwoju badań nad tym zagadnieniem.
Przeniknęły one bowiem do literatury popularnej i do dziś kształtują
obraz sztuki XVII wieku. Niniejsza publikacja, będąca interdyscyplinarną
analizą różnorodnych motywacji i historycznych uwarunkowań badań nad
sztuką, jest próbą pokazania tej dyscypliny w szerszym kontekście
społecznym i politycznym.