Narody i narodowości
Autor swoimi badaniami i poszukiwaniami objął olbrzymi zakres czasowy -
od końca XVIII wieku do początków wieku XX, ściślej - do przedproża
niepodległości nie tylko Polski, także Litwy oraz podjęcia tego
zagadnienia w Ukrainie i Białorusi (drugi tom sięgnie 1918 roku).
Rzeczpospolita, która została poddana rozbiorom, składała się tych
czterech narodów czy narodowości (także Żydów, o których jest mowa),
więc dzieje przemian wzajemnych relacji w czasie kształtowania się
nowoczesnej świadomości narodowej i nowoczesnych nacjonalizmów stanowią
swego rodzaju odyseję ideowo - kulturowo - polityczną.
Autor tego opracowania tę odyseję, w jej księgach poszczególnych, chce
nam przedstawić, a przedstawienie to opiera na niesłychanie bogatym
materiale zaczerpniętym zarówno z prac rozwiniętych, jak i z artykułów
gazetowych. Nikt dotąd podobnej nie przeprowadził, zarówno jeśli idzie o
zakres czasowy, jak i materiałowy. Opracowanie to powinno wejść do
kanonu źródeł polskich, ale także litewskich, ukraińskich i
białoruskich.