Kulturka

Most przez Styks

Twórczość Zygmunta Krzyżanowskiego wychodzi powoli na światło dzienne. Wielkie to święto prozy. Prezentujemy tom wybranych z dużym n amysłem opowiadań, form, w których Krzyżanowski osiągnął mistrzostwo: od wczesnych, wyraźnie modernistycznych utworów po eksperyment alny realizm, od filozoficznej fantasmagorii po absurd i groteskę. Wśród nich Czerwony śnieg , niedawno odnaleziony w archiwum pisar za, którego polski przekład można uznać za światową premierę w druku. Zygmunt Krzyżanowski (1887?1950), Polak z pochodzenia, mieszk ający w Rosji i piszący po rosyjsku, erudyta, umysł błyskotliwy (bez wahania można go postawić w szeregu z Witkacym czy Gombrowiczem ), operując rozległą wiedzą, tworzył fantasmagoryczne wizje rozsmakowane w paradoksach życia, utwory naznaczone dużą wrażliwością. P obrzmiewa w nich Kafka, Bułhakow, być może i Latający Cyrk Monthy Pythona. Przez jakiś czas Krzyżanowski związany był z teatrem Ale ksandra Tairowa, za życia opublikował jedynie tekst o sztuce epigrafu, kilka szkiców o Szekspirze i Bernardzie Shaw. Jak sam powiada ł, nigdy nie dostał ''miejscówki do pociągu literatury, ani nawet pośledniego biletu''. Pisał opowiadania, minipowieści, eseje, przekł adał na rosyjski wiersze Tuwima, jest autorem monografii Fredry, ułożył nawet antologię współczesnej noweli polskiej. Tom zilustrowa ny został przez Zygmunta Januszewskiego, który jak mało kto czuje prozę Krzyżanowskiego.

• author: Zygmunt Krzyżanowski