Kulturka

Melville w kontekstach

Impulsem do napisania tej książki było nieco zaskakujące odkrycie, wynikłe z bibliograficznej kwerendy. O ile literaturoznawstwo świ atowe (amerykańskie, zachodnioeuropejskie, australijskie, a nawet dalekowschodnie) owocuje już od lat dwudziestych ubiegłego wieku k siążkami poświęconymi twórczości i biografii Hermana Melville?a ? dziewiętnastowiecznego twórcy o elementarnym dla kultury Zachodu z naczeniu ? w Polsce nie powstało do tej pory poważniejsze opracowanie na jego temat. Mimo że kilka dzieł autora Moby Dicka znanych j est w naszym kraju od ponad stu lat, nie powstała jeszcze melvillistyczna monografia podejmująca fenomen jego twórczości, nie ukazał a się poważna biografia pisarza, nie powstał nawet projekt dokonania przekładów wszystkich jego dzieł. Wyjaśnienie czy komentowanie takiego stanu rzeczy ? choć z pewnością byłoby zadaniem interesującym ? nie jest jednak moim celem. Pis ząc tę pracę, żywiłem nadzieję, że zaproponowany tu ogląd może dostarczyć inspiracji badawczych ? i w ten sposób przyczynić się do u zupełnienia wyraźnej luki w rodzimej bibliografii naukowej. Niniejsze Prolegomena z założenia pełnią więc wobec nauki rolę służebną. Książka ta bowiem, ilustrując mój własny pogląd na twórczość Hermana Melville?a, zbiera i przedstawia informacje zaczerpnięte z bad ań wielu innych melvillistów ? literaturoznawców, biografów, historyków, których prace albo nie są w Polsce znane, albo znane są jed ynie wąskiej grupie filologów-amerykanistów. Jednak, poza nielicznymi wyjątkami, nawet oni (jak można wnioskować na podstawie stanu polskich studiów melvillistycznych) rzadko umieszczają twórczość pisarza w centrum swoich zainteresowań.

• author: Paweł Jędrzejko