Kulturka

Listy Perły Kadich jako przykład XII-wiecznej epistolografii mistycznej - Renata Rusek

Niniejsza książka stanowi omówienie liczącej 159 listów spuścizny epistolarnej Ejnolkozata z Hamadanu (1096/1098?1131), który wywodził się z irańskiej rodziny o tradycjach sędziowskich i już we wczesnej młodości zyskał sławę najwybitniejszego spośród sędziów muzułmańskich. Nadano mu przydomek Ejnolkozat, co można przetłumaczyć jako ''Perła Kadich''. Nawrócony na sufizm Ejnolkozat stał się ulubionym uczniem słynnego Ahmada Gazalego z Tusu. Przez siedem lat pobierał również nauki u niepiśmiennego szejcha Barake z Hamadanu. W wieku 24 lat został sufickim ''starcem'', czyli pirem, i zaczął nauczać starszych od siebie dostojników dworu seldżuckiego. Prowadzona przez 10 lat korespondencja stanowiła główną formę kontaktu mistrza z uczniami oraz środek formułowania i przekazu wiedzy duchowej. Głoszone przez Hamadaniego poglądy uznano za herezję, a mistyk zginął w Hamadanie śmiercią męczeńską, powieszony na bramie medresy, w której nauczał. Komentując to wydarzenie, Y.E. Bertels napisał: ''Sufizm irański uczynił z postaci Halladża postać świętą, a i jego wołanie Ana `l-Haqq można spotkać w prawie każdym perskim dziele mistycznym. Ale w większości wypadków wołanie to stało się pustą formułą i straciło swoją pierwotną głębię oraz ekstatyczną dumę. Ejnolkozat z całą siłą ponownie tchnął w to wołanie życie i 200 lat po śmierci Halladża powtórzył jego tragedię w każdym szczególe''.