Kulturka

List o entuzjazmie Moraliści - Cooper Shaftesbury Anthony Ashley

Shaftesbury w historii filozofii znany jest przede wszystkim z dorobku na polu etyki i estetyki. W etyce jako pierwszy posłużył się pojęciem zmysłu wewnętrznego, do którego nawiązywali później F. Hutcheson i A. Smith, a które siało się podstawą praktycznej filozofii D. Hume'a. Pionierski charakter miały również jego badania nad ludzką afektywnością prowadzące do wskazania na emocjonalne podstawy naszych sądów o świecie. Ich echa odnajdujemy później w filozofii Hume'a. Trzecim, kto wie, czy z dzisiejszej perspektywy nie najważniejszym obszarem zainteresowań autora Moralistów była estetyka: stworzył on nie tylko wyjątkowo oryginalną filozofię piękna i teorię doświadczenia estetycznego, ale postawił zasadnicze dla tej problematyki pytania. Dotyczyły one istoty smaku estetycznego i bezinteresowności sądu o pięknie rozumianej jako warunek przeżycia estetycznego. Pytając o istotę piękna i warunek jego zaistnienia w świecie, jako jeden z pierwszych podał definicję dzieła sztuki. Powszechnie podkreśla się pionierski charakter prac Shaftesbury'ego i jego wpływ na estetykę Kanta i Schillera.