Kulturka

Kobieca tożsamość w narracji - Szczechla Aleksandra

Rozprawa prezentuje ciekawy i nowy w polskiej japonistyce temat badawczy, jakim jest tożsamość kobiety we współczesnej literaturze japońskiej. Autorka poddała szczegółowej analizie trzy powieści znanej i cenionej w świecie japońskiej pisarki - Yuko Tsushimy. Trzy analityczne części pracy jawią się jako rodzaj ciągu dramatycznego, odwiecznej triady nie tyle dialektycznej, co egzystencjalnej, przedstawiającej drogę duchową poszukiwań tożsamościowych podmiotu, przeżywającego swoje istnienie w świecie. Punktem wyjścia, jak w każdym początku jakiejkolwiek historii, inchoatywnym impulsem jest zerwanie status quo, gwałtowne uświadomienie sobie braku przedmiotu, uczucia, osoby, które nakazuje istocie doznającej wyruszyć na poszukiwanie utraconych czy brakujących wartości. () Kolejna część jest zapisem konstytuowania się owej świadomości, trudnym ciągiem zdarzeń, myśli, doświadczeń i konfrontacji. Ostatnia część mówi o odnalezieniu, a raczej o rekonstrukcji czy nawet konstrukcji tożsamości na podstawie identyfikacji z matką. () Należy podkreślić troskę autorki o podanie nie tylko metodologii, jak również odniesień teoretycznych, ale także tła społecznego, (chodzi tu o ''rzeczywistość realną'') i nawet ocenę tego tła przez odwołanie się do prac socjologicznych, analizujących społeczeństwo japońskie. Jest to wydaje się konieczne, gdy ma się do czynienia z tak dla Polski egzotycznym środowiskiem. Zasługą autorki pracy jest, z metodologicznego punktu widzenia, wyraźne rozgraniczanie spraw wewnątrztekstowych od ich zewnętrznych odniesień. Dotyczy to zarówno tła społecznego jak i na przykład teorii feministycznych, którymi autorka posługuje się, ale nie wpisuje ich w analizę tekstu, nie poddaje psychoanalizie postaci literackich, choć takie podejścia też się spotyka. To stałe rozgraniczanie pól problemowych i właściwych im przestrzeni jest dużą zaletą pracy. Z recenzji prof. Magdaleny Nowotnej