Kulturka

Karaimi w Koronie i na Litwie w XV-XVIII wieku

Karaimi, chociaż stanowili bardzo nieliczną grupę etniczno-religijną zamieszkałą na terenie dawnej Rzeczypospolitej, a także w Polsc e międzywojennej, wzbudzali od dawna zainteresowanie nie tylko badaczy, ale i twórców kultury. Napisano też na ich temat wiele, ale są to przeważnie prace popularne lub przyczynkarskie, skażone często niesprawdzonymi informacjami o charakterze mitów. Brak natomias t było całościowego i w pełni naukowego ujęcia tematu. Wielka jest przeto zasługa dr. S. Gąsiorowskiego, że podjął się tego zadania mimo ogromnych trudności wynikających przede wszystkim z wielkiego rozproszenia materiału źródłowego oraz z faktu, że Karaimi bywali często utożsamiani z Żydami, co znalazło odbicie także w źródłach. [...] Powstało obszerne dzieło stanowiące całościowe ujęcie dzi ejów Karaimów na Rusi i Litwie a następnie w dawnej Rzeczypospolitej do końca XVIII w., w zakresie ich osadnictwa, gospodarki, statu su prawnego, relacji z innymi grupami religijnymi w państwie, organizacji wewnętrznej oraz niektórych elementów kultury. Autor zeb rał mozolnie rozproszone w źródłach, najczęściej jednostkowe informacje, zestawił je w sposób uporządkowany poddając krytycznej ocen ie i na tej podstawie starał się o wyciągnięcie ogólniejszych wniosków, niekiedy odbiegających od obiegowych opinii i ustaleń poprze dnich badaczy. Przy tym własne wnioski formułował również krytycznie, zwracając uwagę na stwierdzenia niepewne. Powstała praca bardz o cenna i ze względu na bardzo bogatą faktografię, i na podbudowane naukowo uogólnienia.

• author: Stefan Gąsiorowski