Kulturka

Gdzie miasto zaczarowane - Księga cytatów o Krakowie

Spośród polskich miast żadne do chwili obecnej podobnego zbioru skrzydlatych słów się nie doczekało. Cytaty dotyczą miasta ? całego Krakowa, ale też poszczególnych jego miejsc i budowli. Historia szczodrze przydzielała temu miastu kolejne funkcje i zadania: stołec zności dzielnicy książęcej i stołeczności państwa, skrzyżowania kupieckich szlaków i rolę handlowej Mekki, ośrodka nauki i siedziby szeroko promieniującego uniwersytetu, miejsca świętych relikwii i najsilniejszego polskiego biskupstwa, miasta koronacji królów i ic h pogrzebów. Ale też z Krakowem wiąże się zaściankowość i prowincjonalność, staroświecczyzna i zacofanie, brak szerszego horyzontu i śmieszność. Obok pięknie brzmiących określeń (stolica Piastów i Jagiellonów, Polski Rzym, Polska Jerozolima), przyznawano też Krako wowi nazwy cięte i złośliwe: Szarogród, Pipidówka, Gawronów, Pokraków. Kontrasty i śmiesznostki miasta najłatwiej chwytali przybysze : angielski dziennikarz opisuje żołnierskie pończochy, suszące się w okanach zamku królewskiego, a Balzac, obok zachwytu dla katedry wawelskiej, kwituje Kraków krótkim hasłem: ?trup stolicy?. Wielkim walorem tej książki i czytelniczą atrakcją jest to, że można ją czytać na kilka sposobów: ?na wyrywki? ? otwierając w dowoln ym miejscu, rozkoszując się co zabawniejszymi i co ciekawszymi sentencjami, albo ? idąc chronologicznie przez rozdziały księgi, a wt edy jej fragmenty układają się w pełną historię miasta, opowiedzianą w nader interesujący a nietypowy sposób: przez wielu, bardzo wi elu autorów (od Ibrahima Ibn Jakuba po współczesnych) rozmaitymi sposobami (wiersz, list, publicystyka, piosenka, dzieło naukowe itd .), i bardzo różnych tonacjach (od patosu po groteskę i żart). Podsumowując: książka ta jest znakomitą rozrywką i zarazem ?nauką poż yteczną i przyjemną.?

• author: Karolina Grodziska