Emancypantki
Pozornie pogodna, w istocie dramatyczna powieść Prusa jest historią duchowego i intelektualnego dojrzewania głównej bohaterki - Madz i Brzeskiej, młodziutkiej uczennicy, a później nauczycielki żeńskiej pensji warszawskiej. Dzieje Madzi są pretekstem dla ukazania ca łej galerii typowych, często karykaturalnych postaci. Wraz z bohaterką poznajemy obyczaje prowincjonalnego Iksinowa i obracamy się w najlepszym towarzystwie dziewiętnastowiecznej Warszawy. Poznajemy też poglądy autora na najważniejsze kwestie społeczne.