Kulturka

Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach

DZIADY. RZECZ O WĘDROWNYCH ŻEBRAKACH I ICH PIEŚNIACH Bohaterami
niniejszej książki są wędrowni dziadowie-żebracy. Stanowili oni dawniej
niezwykle barwną i aktywną grupę, która odgrywała istotną rolę w życiu
tradycyjnych społeczności wiejskich. Byli swego rodzaju pośrednikami
między światem żywych i zmarłych, modlili się, śpiewali pieśni,
przynosili nowiny z dalekiego świata. Jednocześnie ze względu na swoją
obcość i odmienność oraz otaczającą ich aurę tajemniczości wywoływali
żywe zainteresowanie i skrajnie zróżnicowane reakcje. Wędrowni żebracy
wzbudzali szacunek i strach, a zarazem byli obiektem ataków, tematem
niewybrednych dowcipów, parodii oraz licznych plotek i sensacyjnych
opowieści. Najbardziej frapujące jest jednak to, że dziad funkcjonował
równocześnie jako swoista i wieloznaczna figura myślenia, która w różnym
czasie i różnych środowiskach społecznych organizowała pewne sfery
zbiorowych wyobrażeń i emocji. Ta perspektywa jest ciekawa również z
tego powodu, że figura owa nie ma wyłącznie charakteru historycznego i w
pewnym zakresie jest ona żywa również w myśleniu współczesnym, o czym
dobitnie świadczy znany powszechnie przypadek użycia frazy ?spieprzaj
dziadu'.

• author: Piotr Grochowski