Kulturka

Dossier K.

Aby napisać coś w rodzaju autobiografii, Kertész jako formę literacką wybrał wywiad. Tu, inaczej niż w większości swoich książek, wy powiada się w pierwszej osobie. Zaprzecza jednak, by bohaterem czy choćby narratorem opowieści był on sam. Teoria Kertésza jest bowi em następująca: ?Po pierwsze, trzeba określić, kim jest pisarz: osobą prywatną, posiadającą swój życiorys, czy też osobą fikcyjną, w ymyśloną przez tamtego, żywego człowieka. Ja uważam, że tym drugim?. Ze swobodnego dialogu wyłania się jednak historia życia Kertész a: od wczesnych lat do dnia dzisiejszego. Znane fakty z życiorysu pisarza, zasygnalizowane w poprzednich książkach, układają się w c hronologiczny porządek. Wspomnienia przeplatają się z rozważaniami natury ogólnej i anegdotami. Kertész opowiada o trudnym dziecińst wie, braku zgody na własną tożsamość, doświadczeniach Holocaustu, powodach wstąpienia do partii komunistycznej, a także o tym, co są dzi o rozwiązaniu, jakim jest samobójstwo. W Dossier K. znalazł się ponadto nieopublikowany dotąd w Polsce tekst, wygłoszony przez K ertésza w obozie Auschwitz w 2000 roku. Rozmowa, którą przeprowadził ze mną w latach 2003?2004 mój przyjaciel i redaktor Zoltán Hafner, została zarejestrowana na kilkunastu kasetach. Spisany i zredagowany materiał otrzymałem w hotelu, w szwajcarskim miasteczku Gstaad. Po lekturze pierwszych zdań odłożył em maszynopis i niemal machinalnie otworzyłem laptopa... Tak powstała książka, jedyna książka, którą napisałem nie z wewnętrznej pot rzeby, ale wskutek zewnętrznego impulsu: regularna autobiografia. Jednakże zgodnie z propozycją Nietzschego, który wywodzi powieść z platońskich Dialogów, czytelnik dostaje do rąk właściwie powieść. (ze wstępu)

• author: Imre Kertész