Kulturka

Dlaczego życie płynie szybciej gdy się starzejemy

Pamięć autobiograficzna nie przedstawia szczególnie ważnego przedmiotu badań dla psychologii uniwersyteckiej, ponieważ z trudnością poddaje się mierzalnym procedurom badawczym. Tym bardziej jest jednak fascynująca dla laików, gdyż pytania z nią związane są tyleż k onkretne, co intrygujące. Oto kilka ich przykładów: skąd bierze się zjawisko déja vu; dlaczego czas wydaje się upływać szybciej, gdy się starzejemy; dlaczego w starszym wieku pamiętamy lepiej zdarzenia młodości niż wydarzenia poprzedniego miesiąca; jak to się dzie je, że w chwili zagrożenia śmiercią widzimy całe swoje życie przesuwające się przed naszymi oczami? Douwe Draaisma, psycholog z uni wersytetu w Groningen, pokazuje, w jaki sposób pytania te stoją dzisiaj otworem przed psychologią naukową, nie tracąc nic ze swojej tajemniczości od czasów, kiedy zmierzyli się z nimi pierwsi badacze. Jego książka jest w pewnym sensie hołdem złożonym dziewiętnasto wiecznym pionierom psychologii, którzy traktowali swoją dziedzinę jak praktyczną wiedzę o życiu, podejmującą najbardziej żywe i najb ardziej frapujące problemy ludzkiej psychiki. Pod jego piórem psychologia ponownie zamienia się w ten rodzaj syntezy wiedzy i sztuki , jaki jest wymagany, aby mierzyć się z problemami, które są konkretne i bliskie, ale umykają współczesnym narzędziom badawczym. Dra aisma sięga także do literatury, pokazując, jak wiele do zrozumienia ludzkiego umysłu mogą wnieść znakomici, spostrzegawczy pisarze. Na kartach jego książki Proust, Mann i Borges wypowiadają się na równych prawach z Wundtem, Fechnerem, Heymansem oraz ich dzisiejsz ymi naukowymi spadkobiercami. W rezultacie otrzymujemy fascynujące rozważania na temat zjawisk pamięci autobiograficznej, wyłożone w sposób błyskotliwy i zrozumiały - w sposób, w jaki pisać może tylko autor, kto doskonale zna i kocha swój temat.

• author: Douwe Draaisma