Kulturka

Czas i opowieść. Tom 3 Czas opowiadany - Ricoeur Paul

Czas i opowieść to kolejne dzieło Ricoeura - po La Metaphore vive - które bada podstawowy problem innowacji semantycznej. Metafora polegała na tworzeniu nowej znaczeniowej stosowności poprzez zaskakującą atrybucję. W opowieści semantyczna innowacja polega na wynalezieniu intrygi: cele, przyczyny, przypadki, należące w różnorodny sposób do dziedziny praktyki, są zebrane w ramach czasowej jedności całościowej i domkniętej akcji. Zagadnienie filozoficzne, które stawia owa praca kompozycji narracyjnej, dotyczy relacji między czasem opowieści a czasem życia i aktywności emocjonalnej. W tej wielkiej debacie dotyczącej czasu i opowieści przywołuje się wiele dyscyplin, przede wszystkim fenomenologię czasu, historiografię oraz teorię literacką opowieści fikcyjnej. Trzeci tom Czasu i opowieści pokazuje najpierw, że - niejako równolegle do socjologii -fenomenologia rozwijająca się od św. Augustyna do Heideggera prowadzi do nieuniknionej Aporetyki czasu. Drugi dział ukazuje, w jaki sposób Poetyka opowieści odpowiada na ów impas myśli, mobilizując - za pośrednictwem lektury - połączone możliwości historii i opowieści fikcyjnej. Paul Ricoeur (1913-2005) Filozof, autor znakomitych dzieł, poświęcił swoją refleksję analizie podmiotu, jego działania i jego stosunku do czasu (Czas i opowieść, wyd. oryg. 1983, 1984, 1985) oraz nawiązał trwały dialog z psychoanalizą, lingwistyką, strukturalizmem, a także z teoriami społecznymi i politycznymi (L'Ideologie et l'Utopie, 1997). Odnowił również poszukiwania egzegetyczne i biblijne (Myśleć biblijnie, 1998, wyd. pol. 2003; Lectures 3, 1994).