Kulturka

Czas eksterminacji

?Czas eksterminacji? to zupełnie wyjątkowy: kompletny i szczegółowy opis
prześladowań i zagłady Żydów na terenie okupowanej Europy. Opierając się
na niezwykle bogatym materiale źródłowym oraz na zaczerpniętych głównie
z pamiętników listów i wspomnień relacjach naocznych świadków tamtych
dni, Friedländer stworzył żywe i wielowątkowe studium Holokaustu. Takie
studium nie byłoby pełne, gdyby nie odmalowano w nim także całej
różnorodności żyjących w Europie społeczności żydowskich. Na kartach tej
książki pobrzmiewają głosy wielu Żydów i choć przytaczane przez nich
opinie reprezentują niekiedy stanowiska wręcz skrajne, pozwalają one
zrozumieć owo niezwykłe bogactwo, jakim był świat europejskich Żydów na
krawędzi Zagłady. Żydowscy autorzy pamiętników ? ich zapiski, refleksje,
naoczne obserwacje ? zajmują w tej książce centralne miejsce. Istotnym
wątkiem opisanej przez autora historii jest również udział w zagładzie
Żydów władz i społeczeństw okupowanych krajów. ?Czas eksterminacji?
pokazuje wyraźnie, że wcielenie w życie polityki eksterminacyjnej i
działań wymierzonych przeciwko ludności żydowskiej opierało się w dużej
mierze na współpracy z lokalnymi władzami, wsparciu udzielanym przez
lokalną policję, jak też bierności społeczeństw europejskich, a także
samych ofiar.

• author: Saul Friedländer