Kulturka

Ciemne źródło

Nowe wydanie książki przygotowane z okazji Roku Herbertowskiego. Wnikliwy esej Andrzeja Franaszka koncentruje się na wątkach egzyste ncjalnych w twórczości poety.


Książka została wzbogacona o nowy rozdział, pisany już z dzisiejszej perspektywy, w którym autor porusza kwestie związane z recepcją poezji Herberta oraz odkrywaniem kolejnych kart jego biografii.



?Kiedy wiosną 1997 roku kończyłem pracę nad książką Ciemne źródło, obecność Zbigniewa Herberta w życiu literackim i świadomości społ ecznej wyglądała inaczej niż dziś. Przede wszystkim, oczywiście, sam poeta żył jeszcze (...). Autor Przesłania Pana Cogito zajmował też publicznie stanowisko w kwestiach etycznych i politycznych, swoje sądy formułując nieraz nader dobitnie. W umysłach czytelników dominował więc obraz Herberta moralisty, twórcy >>zaangażowanego<< (...) Rzec można, iż Herbert tamtego czasu to przede wszystkim He rbert polityczny, przywoływany zresztą częściej nie jako poeta, lecz jako uczestnik i bohater publicznych debat (...).

W gruncie rzeczy pisałem Ciemne źródło dokładnie na przekór tym tendencjom, oczywiście nie z powodu przypisywania sobie jakiejś roli w publicznej debacie, ale po prostu dlatego, iż sprowadzenie najważniejszego wtedy dla mnie pisarza do postaci >>Niezłomnego<<, Kat ona polskiej poezji jawiło mi się jako drastyczne uproszczenie. Nie zamierzałem naturalnie negować obecności w jego dziełach refleks ji etycznej i sensów bezpośrednio związanych z powojenną polską historią, chciałem jednak wskazać, że są one tylko częścią tego twór czego kosmosu, że istnieje Herbert egzystencjalny, autor utworów pełnych niepokoju, wątpliwości, bolesnych pytań. Za kluczową katego rię uznałem tu cierpienie - na różne sposoby szkicowane i obłaskawiane przez autora Struny światła?.



ze Wstępu do drugiego wydania

• author: Andrzej Franaszek