Kulturka

Bolesława Kontryma życie zuchwałe

Niniejsza książka jest efektem blisko 15-letnich poszukiwań i badań nad życiem Bolesława ''Żmudzina'' Kontryma. Jest próbą choć przybl iżonego zestawienia biografii i człowieka, którego życie było tak pełne wydarzeń, że można by z powodzeniem obdzielić nimi przynajmn iej kilku bohaterów. Jednocześnie biografia Bolesława Kontryma to doskonały ''życiorys poglądowy'', na którym z powodzeniem można uczy ć się historii Polski pierwszej połowy XX wieku. Mamy tu praktycznie wszystko: końcówkę zaborów i różne postawy Polaków wobec państw zaborczych, I wojnę światową i sytuację Polaków na jej frontach, zmuszonych niejednokrotnie do bratobójczej walki, próby stworzenia formacji polskich (II Korpus), gdzieś w tle POW, rosyjską rewolucję i losy Polaków w nią wplątanych, zauroczenie komunizmem, wojnę domową w Rosji i wojnę roku 1920. Mamy skomplikowane stosunki polsko-sowieckie w latach bezpośrednio powojennych, mamy dwudziestolec ie międzywojenne widziane z perspektywy policyjnej ''defy'', mamy wreszcie II wojnę światową, walki na różnych frontach - we Francji i Norwegii, a w końcu także na terytorium Niemiec, mamy karierę cichociemnego, żołnierza ''Wachlarza'', funkcjonariusza Delegatury Rząd u, ale również dowódcy oddziału likwidacyjnego i wreszcie powstańca. I oczywiście jest smutny finał tej historii - powrót do kraju, aresztowanie, śledztwo i tortury, proces i stracenie.

• author: Witold Pasek