Kulturka

Bohaterowie umierają. Akty Caine'a. Tom 1: Przemoc

Nie brakuje zarozumiałych snobów, którzy zarzucają Stoverowi ?popadanie w skrajności? i ?schlebianie prostym gustom poprzez epatowanie przemocą?, mimo że nie chciało im się przeczytać ani jednej jego powieści. Ja jednak od dziesięciu lat nie czytałem książek, która zawierałyby tak głęboką refleksję nad konsekwencjami przemocy oraz naturą i zakresem odpowiedzialności za swoje czyny, jak Bohaterowie umierają i druga część, Ostrze Tyshalle?a. Domyślałem się, że pochłonę je obie? jednym tchem (Stover jest mistrzem technik narracyjnych i budowania napięcia), nie spodziewałem się jednak, że będę aż tak poruszony. Te książki dają po głowie ? w sensie emocjonalnym i intelektualnym ? jak uderzenie cegłówką. Kluczem do ich sukcesu jest mistrzowsko zarysowany, wielopoziomowy dualizm postaci. Caine jest jednocześnie samolubnym, okrutnym, amoralnym mordercą ? i najbardziej wolnym, najszlachetniejszym i najmniej nieuczciwym bohaterem całej historii. Stover ani na chwilę nie traci z oczu tej dwoistości swego bezkompromisowego Batmana. Kiedy zaczyna nadmiernie mu kadzić, w następnej scenie nie omieszka pokazać nam, jakim naprawdę Caine jest skurczybykiem; kiedy przesadzi z łajdactwem bohatera, pozwala mu błysnąć odrobiną szlachetności. Caine jest tworem, którego autor na przemian dręczy, kroi na kawałki, i wychwala ? i tylko skończony dureń może podejrzewać, że taki bohater jest projekcją marzeń Stovera. Na przykładzie Caine?a, Stover pokazuje Czytelnikowi, jak nieprzydatne stają się uproszczone dychotomie ? dobro-zło, prawość-niegodziwość, ład- chaos ? w konfrontacji ze skomplikowaną ludzką naturą. Wielu ? zbyt wielu ? autorów fantasy zakłada, że rozlew krwi, seks, przemoc i przygody bohaterów zupełnie nie dotyczą Czytelnika; że są do tego stopnia abstrakcyjne i nieprawdopodobne, że można się nimi bawić w zupełnie abstrakcyjnym kontekście. W Bohaterowie umierają i Ostrzu Tyshalle?a brutalność i opisy cierpień mają za zadanie wciągnąć czytelnika w fabułę, przybliżyć mu egzystencję bohaterów. Prawdziwym mięchem ?męskiej? fantasy nie są wcale hektolitry wylanej krwi, lecz prezentacja realistycznych typów ludzkich, zamiast postaci wyidealizowanych i przez to nieautentycznych. I właśnie dlatego zarówno Bohaterowie? jak i Ostrze Tyshalle?a tak głęboko ranią ? i tak mocno działają na wyobraźnię.

• author: Matthew Woodring Stover